རྒྱལ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་དྲྭ་བ།

བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགསཀྱི་་དྲ་བ།

བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཙོགས་ཀྱི་དྲྭ་བ།

བོད་ཀྱི་དུས་བབ་དྲྭ་བ།

བོད་ཀྱི་བང་ཆེན་དྲྭ་བ།

ཨེ་ཤེ་ཡ་རང་དབང་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་དྲྭ་བ།

རིའི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་དྲྭ་བ།

ནོར་ཝེ་བོད་ཀྱི་རླུང་འཕྲིན་ཁང་གི་དྲྭ་བ།

ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་རྟོག་ཞིབ་གནང་སྟངས་ཐོག་རྩོད་པ་བརྒྱབ།

དེ་རིང་སྔ་དྲོར་གྲོས་ཚོགས་ནང་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ནས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་ཐོག་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་འཛུགས་དགོས་པའི་གྲོས་འཆར་ཞིག་འཁྱེར་ཡོང་སྐབས། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་ཀྱང་དེ་སྔ་ནས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་སྐོར་ལ་རྟོག་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་བཙུགས་ཡོད་ཚུལ་གསུངས་དེ་གྲོས་
ཚོགས་ནང་དེའི་སྐོར་ལ་བགྲོ་གླེང་གནང་སོང་
དེ་རིང་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་བརྒྱད་པའི་ཉིན་ ༦ པའི་སྟེང་། སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ནས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་རྟོག་ཞིབ་ཚགས་ཆུང་ཞིག་འཛུགས་དགོས་པའི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ཞིག་གྲོས་ཚོགས་ནང་སྙན་སྒྲོན་ཞུས་མ་ཐག སྲིད་སྐྱོང་བློ་བཟང་སེང་གེ་མཆོག་གིས་དགག་པ་བརྒྱབ་ཡོད་སྟབས། གྲོས་འཆར་དེར་བགྲོ་གླེང་ཐག་གཅོད་དགོས་མིན་མང་མོས་ལྟ་སྐབས་སྤྱི་འཐུས་ ༦ གྱིས་དགག་པ་བརྒྱབ་པ་དང་། སྤྱི་འཐུས་ ༢༠ ཡིས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་སྟབས་གྲོས་འཆར་དེར་བགྲོ་གླེང་མགོ་འཛུགས་གནང་སོང་
སྤྱི་འཐུས་བཅུ་གྲངས་ཤིག་དང་ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་བཅས་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་དོགས་འདྲི་དང་དགོངས་ཚུལ་གསུངས་རྗེས། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་རྟོག་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང་འཛུགས་དགོས་མིན་ཐོག་མང་མོས་ལྟ་སྐབས་སྤྱི་འཐུས་ ༡༥ ཡིས་དགག་པ་བརྒྱབ་པ་དང་སྤྱི་འཐུས་ ༡༧ གྱིས་རྒྱབ་སྐྱོར་ཐོབ་སྟབས། མང་མོས་ཐོག་སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ནས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཐོག་རྟོག་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང་འཛུགས་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་གནང་སོང་
སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཐོག་མ་གྲོས་གཞི་དེར་དགག་པ་རྒྱག་སྐབས་གསུངས་དོན། དེ་རིང་གཞུང་འབྲེལ་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་འདི་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་དང་འཛིན་སྐྱོང་ལ་འབྲེལ་བ་ཡོད་སྟབས། བཀའ་ཤག་གིས་དེ་སྔོན་ནས་མཁྱེན་པ་ཡིན་ན། ཏོག་ཙམ་ཐུགས་ཕན་སོས་པ་ཞིག་ཡོང་གི་རེད་བསམ་སོང་། དེ་རིང་ཧོབ་དེ་ཁ་ལ་གྲོས་ཚོགས་ནང་གྲོས་ཆོད་འདི་འདྲ་ཞིག་སླེབ་སྐབས། འདི་བཀའ་ཤག་ནང་ལའང་གྲོས་བསྡུར་ཞིག་བྱེད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། ག་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ནམ་བསམ་ཡོང་གི་འདུག དེ་བཞིན། ཁ་སང་ཞི་ཅིན་ཕིན་རྒྱ་གར་ལ་ཕེབས་པའི་སྐོར་ལའང་དཔལ་ལྡན་ཚོགས་གཙོ་མཆོག་གི་དབུ་འབྱེད་གཏམ་བཤད་གནང་ཧོབ་དེ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་ལས་རིམ་ནང་བསྒྲིགས་ནས་འཁྱེར་ཡོང་སྐབས་མ་ལེགས་པ་ཞིག་བྱུང་སོང་། བཀའ་ཤག་གིས་གསུངས་དགོས་པ་གསུངས་རྗེས་ད་རེབ་གྲོས་ཆོད་དེ་འཁྱེར་ཡོང་བ་སྔ་དྲགས་པ་ཡིན་ན་ཕྱི་དྲགས་པ་ཡིན་ན་ཞུ་ཚོད་ཐེབས་ཀྱི་མི་འདུག་ཞུས་པ་ཡིན། དེ་གང་ཡིན་ཟེར་ན། སྤྱི་ཡོངས་ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་དག་འཛིན་སྐྱོང་བཀའ་ཤག་གིས་འགན་འཁྱེར་གྱི་ཡོད་པ་མ་ཟད། དམིགས་བསལ་བོད་རྒྱ་འབྲེལ་མོལ་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་དེའི་འགན་གཙོ་བོ་འཛིན་སྐྱོང་གིས་འཁུར་བཞིན་ཡོད་སྟབས། གཞི་རྩའི་གྲོས་ཆོད་ག་རེ་འཁྱེར་དགོས་མིན་དེ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་སྐུ་དབང་ཡིན་ཡང་། འཛིན་སྐྱོང་ལ་བཀའ་བསྡུར་ཏོག་ཙམ་གནང་བ་ཡིན་ན། ང་ཚོའི་ཐོག་ནས་ཀྱང་ཞུ་དགོས་པ་དེ་ཚོ་སྔ་ས་ནས་གྲ་སྒྲིག་བྱ་རྒྱུར་ཕན་ཐོགས་ཡོང་གི་རེད་བསམ་སོང་། ད་རེབ་གྲོས་ཆོད་འདིའི་ཐད། གྲོས་ཆོད་ནང་དུའང་འཁོད་འདུག རྟོག་ཞིབ་སྡེ་ཚན་ཞིག་བཙུགས་པ་རེད། དེ་ལ་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་ཡིག་ཆ་ག་རེ་དགོས་ཀྱང་ཆ་ཚང་ཕུལ་བ་ཡིན། རྟོག་ཞིབ་སྡེ་ཚན་དེས་མཇུག་བསྡོམས་ཐུབ་མ་སོང་གསུངས་འདུག དེ་ལ་བརྟེན་ཏེ་གྲོས་ཆོད་འདི་འཁྱེར་ཡོང་སྟེ་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་ཆུང་འཛུགས་རྒྱུ་ཡིན་གསུངས་སྐབས། ཧོབ་དེ་ག་ལ་བཀའ་ཤག་ལ་མ་བདེ་བ་ག་རེ་ཡོང་གི་འདུག་ཟེར་ན། བཀའ་ཤག་ཐོག་ནས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གང་ཐུབ་ཅི་ཐུབ་ལག་བསྟར་གནང་གི་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེ་སྔོན་གྱི་གྲོས་ཚོགས་ནང་ལའང་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་དང་འབྲེལ་བའི་ཐོག་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ལ་ཕལ་ཆེར་དྲི་བ་ ༡༣༠ མན་ཙམ་<བསླེབས་པ་ཆ་ཚང་ལ་ལན་འདེབས་བྱས་རྗེས། སྤྱི་འཐུས་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ལན་ཆ་ཚང་འཕྲོད་སོང་གསུང་མཁན་བྱུང་སོང་། ད་རེབ་བཀའ་ཤག་ལ་གྲོས་བསྡུར་མེད་པའི་ཐོག་ནས་གྲོས་འཆར་འཁྱེར་ཡོང་བ་འདིས་སྤྱི་ཡོངས་ལ་བརྡ་ལན་གང་འདྲ་ཞིག་འགྲོ་ཡོང་ན་བསམ་པའི་སེམས་འཚབ་ཅིག་བྱུང་སོང་། ཞེས་གསུངས་སོང་
སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་མུ་མཐུད་དུ་གསུངས་དོན། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ངོས་ནས་ཀྱང་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོ་ཁྲི་ཟུར་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་དབུ་བཞུགས་ཐོག་གྲོས་ཆོད་ག་རེ་བཞག་ཡོད་པ་ལྟར། ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱས་ཏེ་ལོ་ ༡༠ ཕྱིན་པ་རེད། ད་ལྟའི་ཆར་གནས་བབ་གང་འདྲ་ཆགས་ཡོད་མེད་ཐོག་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་དགོས་ཀྱི་འདུག་ཟེར་ནས་མི་ལྔ་ལས་གྲུབ་པའི་ཞིབ་འཇུག་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་བསྐོ་འཛུགས་གནང་གྲུབ་ཡོད། ཚོགས་ཆུང་ནང་རྒྱ་གར་བ་ཤེས་ཡོན་ཐོག་མཁས་པ་ཡིན་པ་མི་ ༣ དང་བོད་པ་ ༢ བཅས་བསྐོས་ཏེ། ད་ལོའི་ཟླ་ ༡༡ ཚེས་ ༩ ནས་ ༢༠ བར་སློབ་གྲྭ་ཁག་ནང་བཅར་ཏེ་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་གནས་བབ་ག་པར་སླེབ་ཡོད་མེད་ཐད་ཞིབ་འཇུག་གནང་རྒྱུའི་ཐག་གཅོད་བྱུང་ཡོད། ཚོགས་མི་དེ་ཚོ་མང་ཆེ་བ་མཁས་དབང་ཟམ་གདོང་རིན་པོ་ཆེ་མཆོག་གིས་མིང་འདོན་གནང་བ་དག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད། ད་རེབ་གྲོས་ཚོགས་ཀྱིས་སླར་ཡང་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་བཙུགས་པ་ཡིན་ན་ཚོགས་ཆུང་གཉིས་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་སྟབས། ད་རེབ་གྲོས་ཆོད་འདི་འཇོག་མི་དགོས་པ་གནང་སྟེ། ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་ལ་དོགས་འདྲི་ག་རེ་གནང་དགོས་ན་གནང་སྟེ། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བཙུགས་བཞག་པའི་ཚོགས་ཆུང་དེའི་སྙན་ཐོ་དེ་ཕལ་ཆེར་གྲོས་ཚོགས་སྐབས་རྗེས་མའི་སྔོན་ལ་བསླེབ་ཡོང་གི་རེད། དེ་ལ་གཟིགས་ཏེ་ག་རེ་གནང་དགོས་ན་གནང་པ་ཡིན་ན་ལན་པོ་མེད་འགྲོ་བསམ་གྱི་འདུག ཅེས་གསུངས་སོང་
དེའི་རྗེས་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ཚོགས་གཙོ་སྤེན་པ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་གསལ་བཤད་གནང་དོན། སྲིད་སྐྱོང་མཆོག་གིས་ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་འཛིན་སྐྱོང་དང་གོ་བསྡུར་མ་བྱས་པའི་ཐོག་གྲོས་ཚོགས་ལས་རིམ་ནང་བཞག་པ་མ་ཟད། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་དེའང་ཧོབ་དེ་བསླེབས་ཡོད་ཚུལ་རྗོད་ཀྱིན་ཡོད་ཀྱང་། གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་སྐབས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོའི་དབུ་འབྱེད་གཏམ་བཤད་ནང་ལ་རྒྱུན་ལས་ནང་ལ་གོ་བསྡུར་དང་ཐག་གཅོད་གང་བྱུང་བ་གཞིར་བཟུང་གིས་ཚེས་ ༡༦ ཉིན་ལས་རིམ་འདི་ཡོང་གི་རེད་ཅེས་གསལ་པོར་ཞུས་ཡོད། གྲོས་ཚོགས་ཚེས་ ༡༢ ཉིན་མགོ་བཙུགས་ཏེ་ཉིན་ ༤ ཕིན་པའི་རིང་འཛིན་སྐྱོང་ངོས་ནས་ཚོགས་གཙོ་སྦྲེལ་པོ་གཉིས་ལ་གྲོས་ཆོད་འདི་མ་འཇོག་རོགས། ང་ཚོར་གོ་བསྡུར་བྱེད་རོགས་ཟེར་མཁན་གཅིག་ཀྱང་བྱུང་མེད་སྟབས། ད་རེབ་ཀྱི་གྲོས་འཆར་འདི་ཡང་གསར་པ་གང་ཡང་མ་རེད་བརྒྱུད་རིམ་ཆ་ཚང་སྔོན་གླེང་ནང་ཞུས་ཡོད། སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་ཆེས་མཐོའི་རྟོག་ཞིབ་སྡེ་ཚན་གྱིས་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར་ནས་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཏུའང་ཕྱིན་ཡོད། ཞིབ་འཇུག་བྱས་ན་གནད་འགག་དེ་འདྲ་ཆགས་ཀྱི་འདུག་ཟེར་ནས་སྤྱི་འཐུས་ལ་ཞུ་མཁན་གཅིག་ཀྱང་བྱུང་མ་སོང་། རྩ་བའི་ཆ་ནས་གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིམ་ནང་ག་རེ་འཇོག་མིན་ཚོགས་གཙོ་གཞོན་གཉིས་དང་ཚོགས་དྲུང་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་སྒྲིག་གི་ཡོད་ཀྱང་། གྲོས་ཆོད་འདི་གྲོས་ཚོགས་ནང་ཧོབ་དེ་འཁྱེར་ཡོང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ལ་བརྟེན་ཏེ། འཛིན་སྐྱོང་གི་དགོངས་པ་བཞེས་ཕྱོགས་ཁག་པོ་བཟོ་རྒྱུ་རེད་དྲན་ཡོད་པ་མ་རེད། སྒྲིག་གཞིའི་ནང་ཉིན་གཅིག་གི་སྔོན་ལ་ཕུལ་དགོས་ཟེར་བ་དེ་འདྲ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད་དེ། ཚོགས་གཙོས་ཉི་གཅིག་གི་སྔོན་ལ་འབུལ་ཐུབ་པ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་གསུངས་ཏེ་ད་རེབ་ཕུལ་མ་ཐུབ་པ་དེར་དགོངས་སེལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ད་ལྟ་འཛིན་སྐྱོང་གིས་གྲོས་ཆོད་འདིར་འགག་པ་རྒྱག་གི་ཡོད་སྟབས། བགྲོ་གླེང་གི་ཆེད་དུ་ཚུད་དང་མ་ཚུད་ལ་རག་ལས་ཡོད་སྟབས། གལ་སྲིད་བགྲོ་གླེང་ཁོངས་སུ་ཚུད་པ་ཡིན་ན་བགྲོ་གླེང་བྱེད་དགོས་སྟབས། སྐབས་དེར་འཛིན་སྐྱོང་གིས་གཏན་འབེབས་གནང་མ་གནང་དེ་ཞུ་ཆོག་གི་རེད། གྲོས་ཆོད་འདི་མ་ཚུད་པ་ཡིན་ན་དེ་ག་རང་ནས་འགག་འགྲོ་བ་རེད། ཅེས་བརྗོད་སོང་
དེའི་རྗེས་ཤེས་རིག་བཀའ་བློན་དངོས་གྲུབ་ཚེ་རིང་མཆོག་གིས་གསལ་བཤད་གནང་དོན། སྤྱི་ཚོགས་ནང་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ལག་ལེན་བསྟར་ཡོད་པ་མ་རེད་ཟེར་མཁན་ཡོང་གི་འདུག ང་རང་སྔོན་མ་དྲུང་ཆེའི་ལས་ཀ་བྱེད་སྐབས་ག་འདྲ་བྱས་ནས་གོ་བ་ཏག་ཏག་ཅིག་བསླེབས་ཀྱི་མེད་པར་བསམ་བློ་གཏོང་དུས། གནས་སྐབས་འདྲ་བོ་གསུམ་ཆགས་ཡོང་གི་འདུག དང་པོ་མགོ་འཛུགས་སྐབས་རྡིག་སྒྲ་མང་པོ་ཞིག་བྱུང་བ་རེད། ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་འོག་སློབ་མ་དང་སློབ་གྲྭ དགེ་རྒན་སོགས་གྲ་སྒྲིག་མང་པོ་ཞིག་གི་དབང་གིས་ཚང་མས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པའི་མཐོང་ཚུལ་བྱུང་བ་རེད། བར་སྐབས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་དངོས་སུ་ལག་བསྟར་གནས་སྐབས་ཆགས་ཡོང་དུས་སློབ་གྲྭ་སོ་སོའི་ནང་དང་འབྲེལ་ཡོད་དགེ་རྒན་ཚོ་མ་གཏོགས་འབྲེལ་བ་མེད་སྟབས། དེར་ཟང་ཟིང་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་འདྲའི་ཆ་ནས་མང་པོ་ཞིག་གིས་ལག་ལེན་བསྟར་བ་མཐོང་གི་མེད་པ་མིན་འགྲོ་བསམ་བསམ་ཞིག་འདུག དེ་ནས་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་རེད། ད་ལྟ་འབྲས་བུའི་ལེའུ་ཐོག་གོམ་པ་རྒྱག་གི་ཡོད་པ་རེད། ད་ལོར་དཔེ་སྟོན་སློབ་གྲྭའི་འཛིན་རིམ་བཅུ་པའི་སློབ་མ་ཚོ་གཞི་རིམ་སློབ་གྲྭ་ཐོན་ཡོང་བ་རེད།
ད་ལྟ་ང་ཚོས་ཕྱོགས་བསྡོམས་བྱས་ན་སམ་བྷོ་ཊའི་ཁྱབ་ཁོངས་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ ༡༠ ལ་ལག་ལེན་ཆ་ཚང་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭའི་ཁོངས་གཏོགས་ལ་དྭགས་སློབ་གྲྭའི་ནང་ལག་བསྟར་མགོ་འཛུགས་བཞིན་ཡོད། དེ་བཞིན་སྔོན་འགྲོའི་སློབ་གྲྭ་ཡོངས་རྫོགས་ནང་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་དགོངས་དོན་གཞིར་བཟུང་ལག་བསྟར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། འགྲོ་གྲོན་ཐོག་ནས་ཀྱང་འདས་པའི་ལོ་བཞིའི་ནང་ཧིན་སྒོར་ས་ཡ་ ༣༢༠ ལྷག་བཏང་ཡོད་པ་དེ་ཕལ་ཆེར་ལོ་རེར་ཧིན་སྒོར་ས་ཡ་ ༨༠ ལྷག་བཏང་འདུག དེས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་གནང་གི་ཡོད་པའི་རྣམ་འགྱུར་གསལ་བོ་མཚོན་གྱི་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་ཉེ་ཆར་ང་ཚོས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་སློབ་གྲྭ་བཅུ་དང་བོད་ཁྱིམ་ལ་དྭགས་སློབ་གྲྭ སམ་བྷོ་ཌ་སློབ་གྲྭ་བཅས་ཀྱིས་ཚོགས་འདུ་ཚོགས་ཏེ་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱས་ནས་ག་འདྲ་ཆགས་ཡོད་མེད་དང་། མ་འོངས་པར་གོམ་པ་ག་འདྲ་རྒྱག་དགོས་མིན་སྐོར་ལ་གོ་བསྡུར་གནང་དུས། གཞི་རིམ་འོག་མའི་སློབ་གྲྭའི་བར་གྱི་གནས་སྟངས་དཔེ་མི་སྲིད་པའི་ཡག་པོ་འགྲོ་བཞིན་འདུག་སྟབས། ད་ནི་ང་ཚོས་གཞི་རིམ་བར་མ་ལ་ཤུགས་རྒྱག་དགོས་ཀྱི་འདུག ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ནང་དོན་ཚན་ ༡༥ ཡོད་པ་རེད། དེའི་ནང་གི་གལ་ཆེ་ཤོས་དོན་ཚན་ ༦ པའི་བར་ཆགས་ཡོད་པ་རེད། དེའི་ནང་འཛིན་རིམ་བརྒྱད་པའི་བར་འགྲོ་ས་ཡོད་པ་རེད་མ་གཏོགས། དེ་ལས་ལྷག་ལུང་པ་སོ་སོའི་ལམ་སྟོལ་ལྟར་འགྲོ་དགོས་ཞེས་བསལ་ཡོད་པ་རེད། ད་ལོར་ང་ཚོས་དཔེ་སྟོན་དང་སྤོན་ཊ་སློབ་གྲྭ་གཉིས་ཀྱི་འཛིན་རིམ་དྲུག་པར་སྤྱི་ཚོགས་ཚན་རིག་ཐོག་གོམ་པ་རྒྱག་རྒྱུ་བྱས་ཡོད། དེ་ནས་ཅོན་ཏ་ར་དང་བདེ་སྐྱིད་གླིང་སློབ་གྲྭ་གཉིས་ལའང་འཛིན་རིམ་དྲུག་པ་མགོ་ཞིག་བཙུགས། དེ་ནས་དཔེ་སྟོན་དང་སྤོན་ཊ་གཉིས་ཀྱི་འཛིན་རིམ་བདུན་པའི་ནང་མགོ་འཛུགས་རྒྱུ་ཆགས་ཡོང་གི་རེད། ཅེས་ང་ཚོས་བང་སྒྲིག་གི་ཡོད།
གཞན་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ནང་གི་གལ་ཆེ་ཤོས་གཅིག་དགེ་རྒན་རེད། དགེ་རྒན་ཐོག་ལ་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་ཤུགས་ཡོད་ཚད་དེ་བརྒྱབ་ཡོད། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ངོས་ནས་བུམ་ཐར་ནང་དགེ་རྒན་འོས་སྦྱོང་འགྲོ་མུས་ཡིན་པ་དང་། ཞོར་དུ་ས་ར་ལའང་དགེ་རྒན་འོས་སྦྱོང་འཛུགས་བཞིན་པ་རེད། དགེ་རྒན་གྱི་ཁྱད་ལས་ཐོག་ལའང་ལག་དེབ་དེ་འདྲ་བཀྲམས་ནས་ལག་ལེན་བསྟར་དགོས་ཞེས་བཤད་ཡོད། དེ་བཞིན། དགེ་རྒན་གྱི་ཕོགས་དང་ལས་འབོར་གནས་སྟངས་ཐོག་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་འོག་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བཀོད་ཁྱབ་བཏང་ཡོད། སློབ་ཕྲུག་གི་གྲངས་ཚད་དང་དགེ་རྒན་གྱི་ལས་འབོར། སློབ་ཁྲིད་བྱེད་སྟངས་ཆ་ཚང་གསལ་ཡོད། དེ་སམ་བྷོ་ཊའི་ལག་ལེན་སྟར་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་བཞིན། དྷ་ས་བོད་ཁྱིམ་ཤེས་ཡོན་འགན་འཛིན་གྱིས་ཁྱབ་ཁོངས་སློབ་གྲྭ་ཚང་མར་དེ་ལག་བསྟར་དགོས་ཞེས་བཀའ་གནང་ཚར་འདུག མ་སུ་རི་ནས་དེའི་སྐོར་ལ་ཚོགས་འདུ་འཚོགས་བཞིན་པ་རེད།
ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་གལ་ཆེ་ཤོས་བསླབ་གཞི་རྩ་འཛིན་དེ་རེད། བསླབ་གཞི་རྩ་འཛིན་ལ་མཚོན་ན། ང་ཚོས་སྔོན་འགྲོ་ནས་འཛིན་རིམ་བཅུ་གཉིས་པར་བཟོས་ཚར་ཡོད་སྟབས། མང་པོ་ཞིག་ལ་བསླབ་གཞི་རྩ་འཛིན་གཞིར་བཟུང་གིས། དཔེར་ན། ཚན་རིག་དང་ཨང་རྩིས་རིགས་འཛིན་གྲྭ་དགུ་པ། བཅུ་པ། བཅུ་གཅིག བཅུ་གཉིས་ཡན་ལ་ལག་ལེན་བསྟར་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད། དེ་ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་རེད། རྒྱ་གར་གཞུང་གི་སེ་སྦེ་ཨད་སི་ (CBSE) དང་བསྟུན་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ནང་གསལ་ཡོད། དེའི་ཕན་ཆད་ནས་ང་ཚོས་གང་ཐུབ་ཐུབ་ཀྱིས་ལག་ལེན་བསྟར་ནས་འགྲོ་བཞིན་ཡོད།
ད་དུང་གལ་ཆེ་བ་གཅིག་ལ། ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་འཛུགས་དགོས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། ང་ཚོས་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་དངོས་སུ་བཙུགས་ཏེ་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གཉིས་བསྐོང་ཡོད། སྲིད་སྐྱོང་རང་དངོས་སུ་བཅར་ཏེ་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་ཚོགས་གཙོར་བཀའ་བློན་ཁྲི་ཟུར་རིན་པོ་ཆེ་རང་གིས་གནང་རོགས་ཞུས་པ་ལྟར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། ང་རང་གིས་བལྟས་ན་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ལག་ལེན་ཡག་པོ་འགྲོ་བཞིན་འདུག ད་ལྟ་འཛིན་རིམ་དྲུག་པར་འགྲོ་རྒྱུ་དང་། བུམ་ཐར་གྱི་ལོ་བཞིའི་དགེ་རྒན་འོས་སྦྱོང་འཐོན་པ་ཡིན་ན། སྣང་དག་ཡོད་པ་མ་རེད་བསམ་གྱི་འདུག
གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་གྲོས་འཆར་ནང་འཁོད་ཡོད་པ་ལྟར། སློབ་གྲྭ་ཚང་མའི་ནང་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཡིན་གཅིག་མིན་གཅིག་ལག་བསྟར་བྱེད་དགོས་གསུངས་དུས། དཔེར་ན། བོད་ཁྱིམ་སློབ་གྲྭར་ཆ་མཚོན་ན། ད་ཕན་ཤེས་ཡོན་ཐོག་ཞབས་ཞུ་ཞུ་མཁན་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་སྒྲིག་འཛུགས་ཤིག་ཆགས་ཡོད། ཁོ་རང་ཚོའི་དམའ་རིམ་ལས་བྱེད་དང་དགེ་རྒན་ནང་སྤྱི་ཚོགས་ནང་ང་ཚོས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་མ་རེད་ལབ་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་ཟེར་ནས་ཐུགས་ཕམ་གནང་གི་འདུག ཁོ་རང་ཚོས་བཤད་པར་ཡང་རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་མ་རེད། དཔེར་ན། ཁོང་ཚོས་འཛིན་རིམ་ལྔ་པའི་བར་བོད་ཡིག་བརྒྱུད་ལམ་ཐོག་སློབ་ཁྲིད་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ང་ཚོ་སྔོན་ཐོན་པ་ཡིན་ཞེས་གསུང་གི་འདུག ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ནང་གཞན་པ་དང་མ་འདྲ་བ་ག་རེད་ཡོད་པ་རེད་ཟེར་ན། འཛིན་རིམ་བཞི་པ་ནས་སྐད་ཡིག་གཉིས་པ་དབྱིན་ཡིག་སློབ་ཁྲིད་དགོས་གསུངས་ཡོད་པ་རེད། དེ་ལ་ང་ཚོ་ཏོག་ཙམ་ཁྱད་པར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་མ་གཏོགས། དེ་མིན་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ཀྱི་དགོས་དམིགས་ང་ཚོས་སྒྲུབ་ཀྱི་ཡོད་གསུང་གི་འདུག དཔེར་ན། ཉེ་ལམ་བོད་ཁྱིམ་འགན་འཛིན་ལྷན་ཚོགས་ཚོགས་སྐབས་ལྷ་ལྕམ་རྗེ་བཙུན་པདྨ་མཆོག་གིས་ལ་དྭགས་སློབ་གྲྭ་མ་ཡིན་པའི་སློབ་གྲྭ་གཅིག་ཆ་ཚང་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་སྒང་ལ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བཀའ་གནང་སོང་། དེ་འདྲ་ཡིན་དུས་ག་ལེར་ག་ལེར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད།
ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་སློབ་གྲྭ་ཁག་ལྔའི་ནང་གཟིགས་སྐོར་གནང་རྒྱུ་རེད། དཔེ་སྟོན་སློབ་གྲྭ་དང་དྷ་ཤོད་སློབ་གྲྭ། མ་སུ་རི་ཁྱབ་ཁོངས་ར་ཇི་སྤུར་སློབ་གྲྭ མ་སུ་རི་བོད་སློབ་འཛིན་ཚོགས་སློབ་གྲྭ་བཅས་སློབ་གྲྭ་ཁག་ ༥ ནང་ཉིན་ ༡༠ རིང་མཁས་དབང་་གཟིགས་སྐོར་གནང་སྟེ་དགེ་སྐྱོན་སྐོར་ལ་མཁས་པའི་སྙན་ཐོ་ཞིག་འཐོན་ཡོང་གི་རེད། སྙན་ཐོར་དེར་གཟིགས་རྗེས། འཛིན་སྐྱོང་གིས་ག་རེ་གནང་དགོས་མིན་དང་སློབ་གྲྭ་མང་དུ་གཏོང་དགོས་མིན་ཐོག་ག་རེ་ཡག་མིན་གོམ་པ་གནང་ན། སྲིད་བྱུས་ཚོསཀྱི་དགོངས་དོན་གཙོ་བོ། ༧གོང་ས་མཆོག་གི་དགོངས་གཞི་ལྟར་བྱིས་པ་ཚོས་འདབ་གཤོག་གཉིས་ལྡན་གྱི་བོད་པ་བཟང་པོ་བསྐྲུན་རྒྱུ་དེ་རེད། སློབ་གྲྭ་ཚང་མས་དམིགས་བསལ་དེ་བཞག་དགོས་པ་རེད། དམིགས་ཡུལ་དེ་འགྲུབ་པར་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་ལག་བསྟར་གནང་བའི་སློབ་ཕྲུག་ཚོར་གཟིགས་དགོས་ཀྱི་ཡོད། དེ་མིན་གྲོས་ཚོགས་ནང་གཏན་འབེབས་གནང་བ་དེ་ག་རང་སློབ་གྲྭ་ཚང་མའི་ནང་མཐུན་རྐྱེན་དང་གྲ་སྒྲིག་ཡོད་མེད་ལ་མ་བལྟས་པར་གནང་དགོས་པའི་བཀའ་གནང་བར་མ་འགྲིག་པ་མེད་ཀྱང་། དོན་དངོས་ག་ཚོད་ཕན་གྱི་ཡོད་མེད་ཀྱི་བསམ་ཚུལ་ཞུས་པ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་སོང་
སྤྱི་འཐུས་རྒྱུན་ལས་ཀྱི་གྲོས་ཆོད་གྲོས་འཆར་ནང་འཁོད་དོན། བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་གཞི་རིམ་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གཏན་འབེབས་ཀྱིས་ལོ་མང་སོང་བས། སྲིད་བྱུས་འདི་བཞིན་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སློབ་གྲྭ་ཁག་ཡོངས་ལ་ལག་བསྟར་ཇི་ཙམ་འཁེལ་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་མེད་དང་སློབ་གྲྭ་ཁག་གི་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་གནས་སྟངས་ལ་བསྐྱར་ཞིབ་མཐིལ་ཕྱིན་བྱས་ཏེ། མ་འོངས་ཕུགས་རྒྱང་རིང་པོར་བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་སྡེ་ཚན་ཡོངས་རྫོགས་ཤེས་ཡོན་སྲིད་བྱུས་གཅིག་གི་འོག་འགྲོ་ཐབས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་ཚད་ལྡན་ཞིག་གཏན་འབེབས་དགོས་སྟབས། སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲིག་གཞིའི་དགོངས་དོན་ཤེས་ཡོན་རྟོགས་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང་ཞིག་ཆེད་འཛུགས་ཀྱིས་ཞིབ་འཇུག་གི་གྲུབ་དོན་སྐབས་བཅོ་ལྔ་པའི་བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་གྲོས་ཚོགས་ཚོགས་དུས་ ༡༠ པའི་ཐོག་འཁྱེར་ཡོང་དགོས། ཞེས་འཁོད་འདུག
དུས་བབ་དྲ་བ་ནས།།