ཞི་ཅིན་ཕིན་གྱི་དར་གོས་ལམ་བུ།

 བདུན་ཕྲག་རྗེས་མའི་ནང་ཞི་ཅིན་ཕིན་པ་ཀི་སི་ཐན་ནང་སྐོར་སྐྱོད་བྱས་ཏེ་ཚོང་དོན་དང་དམག་དོན་གྲོས་མཐུན་ཁག་གཅིག་འཇོག་རྒྱུ་ཡིན་འདུག

ཁ་སང་རྒྱལ་སྤྱིའི་བརྒྱུད་ལམ་ཁག་ཅིག་ཏུ་གནས་ཚུལ་ཐོན་པ་ལྟར་ན། ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༢༠ དང་ ༢༡ བཅས་ཉིན་གཉིས་རིང་རྒྱ་ནག་གི་སྲིད་འཛིན་ཞི་ཅིན་ཕིན་པ་ཀི་སི་ཐན་ནང་སྐོར་སྐྱོད་དང་འབྲེལ། སྲིད་བློན་ནཱ་ཝ་སེ་ཤཱ་

རེབ་ཐུག་སྟེ་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་བར་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་ ༤༦ ལྷག་གི་ཚོང་དོན་དང་དམག་དོན་གྲོས་མཐུན་ཁག་གཅིག་འཇོག་རྒྱུ་ཡིན་འདུག

པ་ཀི་སི་ཐན་ཕྱི་སྲིད་ལྷན་ཁང་གིས་རྒྱ་གར་དུས་བབ་ཐོག “ད་ཐེངས་མཐུན་གྲོགས་རྒྱལ་ཁབ་གཉིས་བར་གཞུང་ལམ་དང་མེ་འཁོར་ལྕགས་ལམ། གློག་ཤུགས་མཁོ་འདོན་བཅས་ཀྱི་ཐོག་གྲོས་མཐུན་བཞག་སྟེ། ཨི་རག་བྷེན་མཚོ་ཐོག་གི་པ་ཀི་སི་ཐན་གྱི་གྷོ་ཝ་ཌར་གྲུ་ཁ་ (Gwadar port) དང་རྒྱ་ནག་ཤིན་ཅང་གི་གྲུ་ཁ་གཉིས་མཐུད་ནས་དཀྱིལ་ཤར་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ནས་རྒྱ་ནག་ནང་རྡོ་སྣུམ་ནང་འདྲེན་དང་། པ་ཀི་སི་ཐན་གྱིས་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་ ༤ ལྷག་སྤྲད་ནས་རྒྱ་ནག་གི་མཚོ་དམག་བྱིངས་གྲུ་ ༨ ཙམ་ཉོ་རྒྱུའི་འཆར་གཞི་ཡོད། ” ཅེས་དང་། པ་ཀི་སི་ཐན་གྲོས་ཚོགས་འོག་མའི་ཕྱི་སྲིད་ཚོགས་ཆུང་གི་ཚོགས་གཙོ་མུ་ཤཱ་ཧེ་ཌི་ (Mushahid Hussain Sayed) ཡིས། “རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་པ་ཀི་སི་ཐན་མཐུན་གྲོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་ཏུ་བརྩི་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། དུས་དང་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱས་ནས་གཉིས་ཕན་མཉམ་རྒྱལ་ཡོང་ཐབས་ལ་ཤུགས་སྣོན་རྒྱག་གི་ཡོད་སྟབས། ཨ་རི་དང་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་གྱིས་ཚབ་ནམ་ཡང་བྱེད་ཐུབ་ཀྱི་མ་རེད།”ཅེས་བརྗོད་འདུག

ཟླ་འདིའི་ཚེས་ ༡༧ ཉིན་དཔལ་འབྱོར་དུས་བབ་དང་ཨ་རིའི་ (The Wall Street Journal) ཐོག་གནས་ཚུལ་སྤེལ་དོན་ལྟར་ན། ༢༠༠༩ ལོར་ཨ་རིས་ཁེད་རི་ལུ་ཎར་བྷར་མན་བཅའ་ཡིག (Kerry-Lugar-Berman Act) ཅེས་པའི་འོག ༢༠༡༠ ནས་ ༢༠༡༤ ལོའི་བར་ལོ་རེར་པ་ཀི་སི་ཐན་ལ་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་ ༥ ཡི་རོགས་དངུལ་སྤྲད་དེ། གཞུང་ལམ་གསར་རྒྱག་དང་འཛུགས་སྐྲུན་ལས་གཞི་ཁག་འཕེལ་རྒྱས་བཏང་ཡོད་ཀྱང་། ༢༠༠༧ ལོ་ནས་བཟུང་པ་ཀི་སི་ཐན་དང་རྒྱ་ནག་བར་ཚོང་དོན་འབྲེལ་ལམ་སྔར་ལྷག་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཏེ། ལོ་རེར་ཨ་སྒོར་ཐེར་འབུམ་ ༡༠ ལྷག་གི་ཚོང་འབྲེལ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། ཉེ་སྔོན་ནས་བཟུང་ཨ་རིས་རྒྱ་གར་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་བདེ་འཇགས་ལྷན་ཚོགས་ཁོངས་ཞུགས་རྒྱུར་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་བཞིན་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་འདོད་པ་མེད་པའི་རྣམ་འགྱུར་བསྟན་ཡོད་སྟབས། པ་ཀི་སི་ཐན་གྱིས་ཀྱང་རྒྱལ་སྤྱིའི་སྡིངས་ཆའི་ཐོག་རྒྱ་གར་ལ་ཐོབ་ཐང་དེ་སྤྲོད་རྒྱུར་དགག་པ་རྒྱག་བཞིན་ཡོད་འདུག

༼རྒྱ་ནག་དང་པ་ཀི་སི་ཐན་གྱི་འབྲེལ་ལམ། ཨེ་ཤ་ཡའི་ཡུལ་བབ་སྲིད་ཇུས་གསར་པ།༽ཞེས་པའི་དཔེ་དེབ་ལྗགས་རྩོམ་གནང་མཁན་ཨན་ཌོར་ (Andrew Small) ལགས་ཀྱིས་ཨ་རིའི་ (The Wall Street Journal) ཐོག “རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་དེ་སྔོན་ཨ་རི་གཙོས་ནུབ་ཕྱོགས་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་གིས་པ་ཀི་སི་ཐན་ལ་ཁྱབ་རྒྱ་ཆེ་བའི་རོགས་རམ་སྤྲད་མེད་པ་དག་ལ་ཡ་ལན་སློག་ཆེད། ད་ཐེངས་གཞལ་དུ་མེད་པའི་གས་ཐོར་ཆེན་པོ་ (big-bang) བྱུང་བ་ལྟར་གྱི་རོགས་རམ་དང་ཚོང་དོན་གྲོས་མཐུན་འཇོག་རྒྱུ་ཐག་གཅོད་བྱས་པ་དེ་ནི། རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ལ་ཁ་གཏད་གཅག་པ་ཞིག་རེད” ཅེས་དང་། རྒྱ་ནག་གི་ཕྱི་སྲིད་བློན་ཆེན་ཝང་ཡེ་ཡིས། “འཁོར་ཐག་ཅིག་དང་གཞུང་ལམ་གཅིག་ཟེར་བའི་དཔལ་འབྱོར་མཉམ་འབྲེལ་སྲིད་ཇུས་འདིས་རྒྱལ་ཁབ་ཚང་མར་ཕན་ཐོགས་བསྐྲུན་གྱི་ཡོད་ན། རྒྱ་ནག་དང་པ་ཀི་སི་ཐན་གྱི་དཔལ་འབྱོར་མཉམ་ལས་ལམ་བུ་འདི་ནི་མཉམ་སྤྱོད་མཉམ་རྒྱལ་གྱི་གར་སྟེགས་ཐོག་མ་དེ་ཆགས་རྒྱུ་རེད།”ཅེས་བརྗོད་འདུག

མིང་བརྗོད་མེད་པའི་པ་ཀི་སི་ཐན་བདེ་སྲུང་མི་སྣ་ཞིག་གིས་རྒྱ་གར་བང་ཆེན་ཐོག ད་ལྟ་རྒྱ་ནག་གཞུང་གིས་རྒྱ་མཚོའི་འདབས་འབྲེལ་གྱི་དར་གོས་ལམ་བུ་གསར་བཟོ་བྱས་ཏེ། རྒྱ་གར་རྒྱ་མཚོ་དང་ཞི་བདེ་རྒྱ་མཚོའི་མངའ་ཁུལ་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང་མཐུད་རྒྱུ་གྲ་སྒྲིག་བྱེད་བཞིན་ཡོད་སྟབས། ད་ཐེངས་ཞི་ཕིན་ཕིན་པ་ཀི་སི་ཐན་ནང་ཡོང་ནས་ལམ་ཁ་དེ་བཟོ་རྒྱུ་རེད། ཅེས་དང་། ཨ་རིའི་ཇོན་ཧོག་ཀིང་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་གྱི་དབུས་ཨེ་ཤ་ཡའི་གནད་དོན་ཆེད་མཁས་པ་ཕེར་ཌི་རེག་(Frederick Starr) གིས། པ་ཀི་སི་ཐན་དང་རྒྱ་ནག་གི་དཔལ་འབྱོར་མཉམ་འབྲེལ་ལམ་བུ་འདིས་དབུས་ཨེ་ཤ་ཡ་དང་ཁཱོ་ཀཱ་སུ་ (Caucasus) མངའ་ཁུལ་བརྒྱུད་རྒྱ་ནག་དང་ཡུ་རོབ་མཐུད་རྒྱུ་མ་ཟད། རྒྱ་གར་དང་པ་ཀི་སི་ཐན་ཡང་མཐུད་རྒྱུ་ཡིན་སྟབས། ལོ་ ༣༠ རྗེས་རྒྱ་ནག་ལ་ཕན་ཐོགས་ཆེན་པོ་ཡོང་རྒྱུ་རེད་ཅེས་བརྗོད་འདུག

གསར་འགོད་པ། དོན་གྲུབ

དུས་བབ་དྲ་བ་ནས།།